Hebben jongeren het te druk om vrijwilligerswerk te doen?

Spoiler: nee! Hoe jonge vrijwilligers te werven

Het is een probleem voor bijna alle vrijwilligerscentrales en non-profitorganisaties: het tekort aan jonge vrijwilligers. Uit onderzoek is gebleken dat 'het te druk hebben' de belangrijkste reden is voor jongeren om geen vrijwilligerswerk te doen. Onzin, zegt de Stichting 10.000 UURS - een partnerorganisatie van Deedmob. "Als jongeren zeggen dat ze het te druk hebben, vinden ze wat je aanbiedt gewoon niet interessant genoeg."

Onlangs bleek uit onderzoek onder 3000 studenten van Hogeschool Windesheim dat zeven op de tien studenten vaak tot zeer vaak prestatiedruk ervaren. Studievertraging heeft sinds de invoering van het leenstelsel in 2015 financiële gevolgen. De eisen die werkgevers stellen aan afgestudeerden en young professionals zijn er niet minder op geworden. En een beetje 'fear of missing out', mede dankzij sociale media, zorgt ervoor dat veel studenten en young professionals ook een druk sociaal leven hebben. 

Het ministerie van Onderwijs gaat de komende tijd uitgebreid onderzoek doen naar psychische problemen onder studenten. De minister wil weten of de psychische druk onder hen de laatste jaren inderdaad is toegenomen (werkende jongeren worden helaas niet onderzocht).

Geen wonder dat veel jongeren zeggen dat ze het te druk hebben om vrijwilligerswerk te doen. Maar het is belangrijk te beseffen dat het beeld bijna tien jaar geleden niet anders was. In een onderzoek van BBC Radio 5 in het Verenigd Koninkrijk - we hebben het over 2010 - zei 60 procent van de 25- tot 34-jarigen het te druk te hebben om vrijwilligerswerk te doen. In de leeftijdsgroep van studenten, 18- tot 24-jarigen, was dat 29 procent. 

Bedenk dat het in Nederland al lang zo is dat mensen tussen de 35 en 45 jaar - de jaren die als het drukst van het leven worden beschouwd - het meeste vrijwilligerswerk doen: 60 procent van deze leeftijdsgroep doet vrijwilligerswerk. Druk zijn betekent dus niet automatisch dat iemand geen vrijwilligerswerk wil of kan doen. Het is aan vrijwilligersorganisaties zelf om jongeren ervan te overtuigen dat vrijwilligerswerk meer prioriteit moet krijgen in hun (drukke) leven.

Maar hoe?

Volgens onderzoekers van de Universiteit van Kent kan dit onder meer door jongeren al in een vroeg stadium te benaderen, nog voordat zij het laatste jaar van de middelbare school bereiken. Dan heeft het aanmoedigen van vrijwilligerswerk door de school het sterkste effect (dit geldt voor alle leerlingen, ongeacht sociale klasse en migratieachtergrond). Wanneer organisaties naar de derde, vierde en vijfde klas komen om informatie te geven en vacatures te delen - bij voorkeur in het gezelschap van jonge vrijwilligers met wie leerlingen zich kunnen identificeren - is de kans op aanwerving van leerlingen het grootst. Als de relatie tussen vrijwilliger en organisatie eenmaal tot stand is gekomen, is het ook waarschijnlijker dat een jongere tijdens zijn of haar studie en werkzame leven vrijwilligerswerk blijft doen.

En gelukkig zijn er meer manieren voor een organisatie om jongeren voor zich te winnen. Stichting 10.000 UUR, gevestigd in Amsterdam, is daar een meester in. De organisatie krijgt het voor elkaar om honderden jongeren vrijwilligerswerk te laten doen op grote festivals. 

"We merken dat jongeren meer dan ooit bereid zijn om vrijwilligerswerk te doen. Jongeren komen op voor wat ze belangrijk vinden en leven bewuster dan de generaties boven hen", zegt programmamanager Jeske Eekelaar. "Als jongeren zeggen dat ze het te druk hebben voor vrijwilligerswerk, dan vinden ze wat je aanbiedt gewoon niet interessant genoeg."

Maar hoe maak je vrijwilligerswerk zo interessant mogelijk voor studenten en jonge werknemers? 10.000 UURS heeft een aantal best practices: 

Gericht op een specifieke gemeenschap

Zo organiseert 10.000 UURS haar vrijwilligersdagen rondom festivals. Fans en trouwe bezoekers van die festivals worden benaderd met een propositie waar ze zich per definitie al in herkennen: met gelijkgestemden een activiteit doen in de sfeer van het betreffende festival, inclusief bijpassende muziek. Een voorbeeld is The Projeqt, dat samen met festivalorganisator Q-dance wordt georganiseerd. Hardstyle- en hardcore-liefhebbers zetten zich die dag op verschillende locaties in Nederland in voor het opknappen van verzorgingstehuizen voor kwetsbare jongeren. Dit jaar waren er maar liefst 500 jonge vrijwilligers aanwezig. Mini Mysteryland is een ander goed voorbeeld: liefhebbers van dat festival komen een dag werken in een verzorgingstehuis, en na afloop is er een silent disco.

Eekelaar: ",,Muziek is de verbindende factor. Via de festivalorganisatoren communiceren we met de doelgroep, zodat de oproep voor vrijwilligers vanuit een gewaardeerde en bekende partij komt. Vooraf kijken we heel goed naar wat bezoekers aantrekt op een specifiek festival. Die kenmerken brengen we vervolgens terug op een vrijwilligersdag. Waar de fanbase van Q-dance een sterke hands-on mentaliteit heeft, is de achterban van Mysteryland meer artistiek en kleurrijk. Daar spelen we op in qua activiteit."

Maak vrijwilligerswerk incidenteel

In principe vinden alle 10.000 UURS-projecten één keer per jaar plaats. Jongeren die interesse hebben in vrijwilligerswerk, of wier interesse misschien nog wat moet groeien, voelen zich niet verplicht om zich meteen structureel in te zetten. "We geven ze op zo'n dag een goed gevoel. We gooien er een festivalsausje overheen, maar in essentie is het nog steeds echt vrijwilligerswerk. De technologie van Deedmob helpt ons hier ook enorm bij. We bieden onze activiteiten aan in een aantrekkelijke omgeving en houden de ingeschreven deelnemers warm met automatische notificaties. Op die manier geven we hen de kans om te beseffen: 'hoe leuk is dit?

Laat jongeren bijdragen met hun vaardigheden

Vrijwilligerswerk kan veel betekenen voor het opbouwen van een goed CV. Jongeren weten dat, maar het is niet genoeg om hen te overtuigen. Het wordt pas echt interessant voor jongeren als ze hun eigen talenten en vaardigheden kunnen inzetten en zich zo kunnen ontwikkelen tot professionals. "Laat ze bijdragen waar ze goed in zijn. Een beginnende ICT-student kan een website bouwen of helpen met programmeren, een student communicatiewetenschap kan een persbericht schrijven", zegt Eekelaar. "Op die manier wordt vrijwilligerswerk zelfontplooiing en ontstaat er sneller intrinsieke motivatie. Dan komen ze vaker terug dan één keer per jaar."

Word een Deedmob partner